Je zit op de bank, in the dug-out van jullie voetbalclub of aan de toog van je
stamkroeg als jij en je vriend opeens een ingeving krijgen. Waarom beginnen
jullie niet samen een bedrijf in zonnepanelen, beveiligingssoftware of
kattenvoer?
Vele mensen gingen jullie voor, succesvolle bedrijven ontstaan nogal eens uit
familiebanden en vriendengroepen. Denk aan Google-oprichters en
studiegenoten Larry Page en Sergey Brin, of de familie Brenninkmeijer die
succesvol C&A bestiert.
Maar dat het ook flink fout kan gaan als vrienden de handen zakelijk
ineenslaan, daar is The Entertainment Group (TEG) een duidelijk voorbeeld
van. Zanger Marco Borsato en TEG-directeur Paul Brinks waren goede vrienden,
maar zakelijk en privé liepen zowel in de boekhouding als op de werkvloer
volledig door elkaar, met een faillissement als eindresultaat.
Afspraken maken
"Veel mensen beginnen een bedrijf met een kennis, omdat ze denken: met
hem heb ik aan een half woord genoeg", zegt Leo Kits, woordvoerder van
ZZP Nederland. "Juist in dit soort intieme, hechte relaties vergeten
mensen hoe belangrijk het is om duidelijke afspraken te maken."
Kits heeft broers moeten troosten die elkaar de tent uitvochten, heeft
huwelijken op de klippen zien gaan en zag vrienden uit elkaar groeien.
Consequenties van conflicten
"Misschien is het nog wel belangrijker dan met vreemden om alles op
papier te zetten, want de consequenties van zakelijke conflicten zijn veel
groter."
Over de uitdaging van een 'vriendenbedrijf' kan Tom van Son als geen ander
meepraten. Van Son zette samen met vriendin Netty van der Veen het
succesvolle taaltoets- en trainingsbureau Mister Dutch op. Met de snelle
groei van het bedrijf kwamen al snel kinderen, vrienden, familie en zélfs
buren in dienst.
Van Son: "Sollicitatieprocedures zijn tijdrovend, je ziet twaalf mensen
en uiteindelijk weet je nog niet precies wat je aan ze hebt. Ik heb veel
goede, getalenteerde mensen in mijn directe omgeving, dus doe ik het zo."
Met zakenpartner Van der Veen maakte hij heldere afspraken bij het opzetten
van het bedrijf: "Een schoonzus van mij was een bedrijf met een vriend
begonnen, kinderen van beide kanten kwamen daar in dienst. Daar kregen ze al
snel knallende ruzie over. Uiteindelijk moest er een rechter aan te pas
komen. Ik gelijk gezegd dat ik graag samen een bedrijf wilde beginnen, maar
onder de absolute voorwaarde dat de zaak op mijn naam zou staan, zodat we
bij conflicten niet naar de rechter hoeven. Inmiddels, een paar jaar later,
zijn we een BV geworden."
Worstelen met dubbele pet
Van Son worstelt soms met zijn dubbele pet. "Hoe kun je nou oom en
werkgever tegelijkertijd zijn? Soms lijkt het alsof je het nooit echt goed
kunt doen. Maar ik probeer het op te lossen door zo helder mogelijk te zijn
in mijn zakelijke verwachtingen. Bij mij hoef je niet te laat te komen, of
slordig werk af te leveren."
Intieme banden kunnen innovatie in de weg staan, zegt arbeidsmarktdeskundige
Ferry Koster. "In familiebedrijven zie je nogal eens dat al generaties
dezelfde lijn of bedrijfsvoering wordt gevoerd, omdat vader en opa dat ook
zo deden."
Maar daar staat weer tegenover dat in familiebedrijven of vriendengroepen
sneller draagvlak is voor pijnlijke maatregelen om het bedrijf rendabel te
houden. Koster: "Dat is een groot voordeel in tijden van recessie."
Bovenal is het strikt kunnen scheiden van privé en zakelijk een illusie,
volgens Koster. "Collega's en zakenpartners worden vaak ook vrienden.
Er spelen altijd gevoelens mee bij zakelijke beslissingen, dus dit moet je
er niet van weerhouden om met vrienden te werken."
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl